1. Slavica Jandrić, 2. Nataša Tomić , Zavod za fizikalnu medicinu i rehabilitaciju Dr Miroslav Zotović ,
Republic of Srpska, Bosnia and Herzegovina
Uvod. Fizikalna medicina i rehabilitacija (FMR) u Republici Srpskoj (RS), kao samostalna medicinska specijalnost, u RS ima dugu tradiciju i ugled u stručnim medicinskim krugovima i na međunarodnom nivou. Cilj rada. Cilj rada je bio da se pokaže organizacija edukacije kadrova i naučno-istraživačkog rada iz oblasti FMR u RS. Metode. Dodiplomske studije. Razvoj FMR u RS prati i odgovarajući edukovani kadar: veliki broj specijalista iz FMR (oko 91 i 37 ljekara na specijalizaciji, edukovani fizio i radni terapeuti, medicinske sestre i dr.). Ovaj kadar je bilo moguće obezbijediti zahvaljujući organizovanoj dodiplomskoj i poslijediplomskoj edukaciji na Medicinskom fakultetu Univerziteta u Banjaluci i Visokoj medicinskoj školi (VMŠ) u Prijedoru. Medicinski fakultet Univerziteta u Banjaluci ima tradiciju od 34 godine, a VMŠ u Prijedoru 15 godina. ZFMR „Dr M.Zotović“ je nastavna baza ovih visokoškolskih institucija. Katedra za FMR Medicinskog fakulteta ima jednog redovnog i dva vanredna profesora i 4 viša asistenata. Nastava iz FMR na ovom fakultetu je organizovana na nivou dodiplomske i poslijediplomske nastave. Predmet „Fizikalna medicina i rehabilitacija“ se sluša na Opštem i Odsjeku stomatologije, a „Medicinska rehabilitacija“ na Odsjeku zdravstvene njege. Takođe se može birati predmet „FMR u reumatologiji”. Poslijediplomske studije. Medicinski fakultet obavlja i specijalističke, magistarske i doktorske studije, ali i razne oblike inovacije znanja i stručnog obrazovanja i usavršavanja. Specijalističke studije na Medicinskom fakultetu traju 3 godine (u toku je procedura za četverogodišnju specijalizaciju). Do sada je specijalistički ispit iz FMR položilo na banjalučkom fakultetu 46 ljekara. U okviru specijalizacije studenti su obavezni da prisustvuju dvosemestralnoj specijalističkoj nastavi i da tokom specijalizacije polože 6 kolokvijuma. Kontinuirana medicinska edukacija (CME). Ona je proizašla iz potrebe svakog ljekara da bude uvijek dobro informisan i da ima uvid u nova dostignuća na polju dijagnoze, liječenja i rehabilitacije pacijenata sa oboljenjima ili povredama. Komisija Komore doktora medicine RS boduje odgovarajuće aktivnosti svakog ljekara na osnovu Pravilnika. Smatra se da ljekar ima potrebni nivo stručnosti, ako je u proteklom periodu od pet godina stekao 100 bodova. Rezultati. Časopisi. Društvo doktora medicine ima vlastiti stručni časopis „Scripta Medica“, a Komora doktora medicine publikaciju KOD. CME u ustanovama za medicinsku rehabilitaciju. Kontinuirana medicinska edukacija se takođe provodi unutar zdravstvenih ustanova. U ZFMR „Dr Miroslav Zotović“, CME se provodi kroz različite oblike edukacije ljekara, fizio i radnih terapeuta, medicinskih sestara i drugih članova tima, kroz kurseve za usvajanje praktičnih vještina, teorijskih znanja, sticanja novih informacija iz ove oblasti medicine u samoj ustanovi i van nje. Naučno-istraživački rad. Stručnjaci iz ove oblasti su publikovali mnoštvo naučnih i stručnih članaka, čak i u prestižnim stranim medicinskim časopisima (Developmental rehabilitation, American Journal for Physical Medicine and Rehabilitation, JAMA, Annals of the rheumatic diseases), koji su zapaženi i citirani u svijetu. Bogato iskustvo u području medicinske rehabilitacije je iznjedrilo i udžbenik iz FMR i nekoliko monografija. Zaključak. FMR u RS ima bogatu tradiciju, koju prati i razvoj visokoškolskih institucija, na kojima se provodi dodiplomska i poslijediplomska edukacija, kao i zapažen naučno-istraživački rad. CME, za koju se može reći da je etička obaveza svakog ljekara, prati institucionalnu edukaciju iz FMR, kao moderne grane medicine u RS.
Ključne reči: