1. Dobrinka Zivanic,
Republic of Srpska, Bosnia and Herzegovina
2. Bojana Baroš,
Republic of Srpska, Bosnia and Herzegovina
3. Sanja Lolić, Zavod za fizikalnu medicinu i rehabilitaciju Dr Miroslav Zotović ,
Republic of Srpska, Bosnia and Herzegovina
UVOD: Dijabetesna neuropatija je najučestalija komplikacija Diabetes mellitusa ( DM) i najčešći oblik neuropatije u zemljama razvijenog svijeta. Često se javlja kao distalna i simetricna senzorimotorna polineuropatija.
Karbotretman (suva CO2 kupka) se koristi u terapiji zbog farmakodinamičkih osobina ugljen-dioksida . Direktna vazodilatacija nastaje djelovanjem čistog CO2 na kožu i male krvne sudove u koži i potkožnom tkivu, dok se indirektno djelovanje odvija preko receptora u koži koji, zbog podražaja sa CO2, dovode do vazodilatacije
CILJ RADA: Pokazati uticaj karboterapije na simptome dijabetesne polineuropatije.
METODE: Prospektivnom analizom je obuhvaćeno 20 pacijenata, muškog pola 13, ženskog pola 7, svi sa simptomima dijabetesne polineuropatije. Starosna struktura uzorka se krece u rasponu od 39 do 81 godinu, 70% uzorka čine ispitanici stariji od 60 godina. U ispitivanju smo koristili Diabetic Neuropathy Symptom (DNS) i Diabetic Neuropathy Examination (DNE) scores, monofilament test i hodnu distancu. Ispitanici su bili pacijenti Dnevne bolnice na Angiološkom odjeljenju Zavoda za fizikalnu medicinu i rehabilitaciju „ Dr Miroslav Zotović“ u Banjaluci. Kod njih je proveden karbotretman po uobičajenoj shemi (40 minuta, 1 puta dnevno, 20 tretmana). Sva mjerenja vršena su tri puta (na prijemu, nakon 10 CO2 tretmana i nakon 20 CO2 tretmana). U obradi podataka korišten je postupak kombinovane analize varijanse .
REZULTATI: Podaci dobijeni na ukupnom uzorku ispitanika pokazuju da su distance hoda nakon primjene 10 i 20 CO2 tretmana značajno veće u odnosu na inicijalna mjerenja (p=.001<.01), dok razlike u srednjim vrijednostima između 10 i 20 CO2 tretmana ne postižu statističku značajnost (p=.720>.05). Vrijednosti Vilksovog pokazatelja lambda (.36; p<.01) i eta kvadrata (.639) govore o značajnom i veoma velikom uticaju CO2 tretmana na porast srednjih vrijednosti u distanci hoda. Nasuprot tome, uticaj interakcije varijabli POL i CO2 (p=.373>.05), te zaseban uticaj varijable POL (p=.559>.05) na veličinu srednjih vrijednosti nije statistički značajan. Mjerenja koja su vršena DNS, DNE i Monofilament testom ukazuju na konstantnu i statistički značajnu (p<.01) redukciju skorova između inicijalnih i kontrolnih mjerenja, odnosno nakon primjene 10 i 20 CO2 tretmana. Vrijednosti eta kvadrata govore o veoma velikom uticaju CO2 tretmana na redukciju simptoma polineuropatije, i kreću se u rasponu od .79 na Monofilament testu do .85 na DNS testu. Pol kao faktor razlika pokazao se značajnim u slučaju DNE testa, gdje je utvrđeno da, sa porastom CO2 tretmana dolazi do značajno veće redukcije skorova kod muških ispitanika u odnosu na žene (Vilksov lambda= .16; p=.04<.05; eta kvadrat=.21). Nasuprot tome, uticaj interakcije varijabli POL i CO2 na redukciju DNS, DNE i Monofilament skorova nije statistički značajan (p>.05).
ZAKLJUČAK: Karbotretman se preporučuje kao fizikalni modalitet u terapiji dijebetesne polineuropatije.
Ključne reči :
Tematska oblast:
Dijagnostika i terapija u fizikalnoj medicini
Uvodni rad:
Da
Datum:
19.07.2012.
Br. otvaranja:
756
