1. Jovo Savanović,
Republic of Srpska, Bosnia and Herzegovina
FIZIČKO-HEMIJSKI PROCESI ZAVARIVANJA
Mr Jovo Savanović, Univerzitet Banja Luka, jovosav@gmail.com
Dr Ranko Zrilić, Univerzitet Banja Luka, rankoz@hotmail.com
Mr Mićo Stanojević, Univerzitet Banja Luka, mico.stanojevic@unibl.rs
Ključne riječi: oksidacijsko-redukcijske reakcije, neizotermični uslovi.
Pri varenju pod zavarivačkim praškom, između rastopljene troske i kupatila vara teku oksidacijsko redukcijske reakcije, koje nastoje uspostaviti ravnotežu po sljedećoj jednačini
Fizičko-hemijski procesi za vrijeme varenja teku u veoma neizotermičkim uslovima. Vrijeme koje je na raspolaganju za završetak procesa za varenje pod praškom je oko 25 sekundi.
Temperatura se u veoma kratkom vremenu promjeni od temperature kapljica, koja je 2150100C. Prema Erohinu neizotermični proces varenja za ručno elektrolučno varenje je opisano kao funkcija vremena sa sljedećom jednačinom:
, koja je izvedena na osnovu praktičnih zapažanja te opisuje sniženje početne temperature kupatila vara sa 2300 K na temperaturu vara od oko 1800 K za oko 5 sekundi. Ustanovio je, da računajući neizotermičan tok reakcije dobijemo isti rezultat, ako računamo, da reakcije teku pri srednjoj temperaturi kupatila vara 2050 K.
Ove reakcije teku u jednom neizotermičnom procesu te je preciznije reći da su reakcije u pseudoravnotežnom toku odnosno prividnoj ravnoteži. Zato je veoma važno da reakcije što potpunije uspostave ravnotežu. Na osnovu hemijskih analiza varilačkih troski izračunao sam koeficijente termodinamičke aktivnosti FeO, MnO i SiO2 u rastopljenoj varilačkoj trosci na 1600ºC. Takođe, izračunao sam jednačine ravnoteže u neizotermičkim uslovima. Radi visoke bazičnosti troske veliki je odgor Si dok koncentracija Mn u varu odgovara ravnotežnoj koncentraciji. Cijeli proces oksidacijsko-redukcijskih reakcija je proces prenosa kiseonika. Izračunate su ravnotežne aktivnosti kiseonika u tekućem metalu vara koji je srazmjeran redukciji odnosno oksidaciji elemenata Mn i Si u varu. Za dobar var je neophodno, takođe, da svi produkti reakcija isplivaju iz tečnog metala i rastvore se u tekućoj trosci.
Ključne reči :
Tematska oblast:
SIMPOZIJUM A: Nauka materije, kondenzovane materije
Datum:
31.05.2013.
Br. otvaranja:
149
Contemporary Materials - 2013 - Savremeni materijali
